Kritik Analitik Okuma Pratikleri – Eleştirel Medya Okuryazarlığı
Bilgi çağında olmamızın da etkisiyle bir taraftan olanca hızıyla bilgi üretilmekte bir taraftan da özellikle medya aracılığıyla bu bilgiler bize ulaşmakta. Hayatımızı kolaylaştıran ve renklendiren bu durum bazen de zihnimizi bir çöplüğe dönüştürme potansiyeli taşıyor.
Hangi medya gerçekten doğru, dürüst, gerçek haberler sunmakta; hangi medya bizi manipüle ediyor, bizi kullanıyor veya bize kendi yanlış ideoloji ve önyargılarını aşılıyor? Hangi medya iletileri, iç ve dış yönden gelişmemize katkı sağlarken; hangileri değerlerimizi buharlaştırıyor, kültürümüzü ve yaşam biçimimizi bozuyor? Hangi bilgiler ile iyiye, güzele ve faydalı olana yönleniyorken; hangileri bizi ilerde pişman olacağımız eylemlere taşıyor? Zihnimize, bilinçaltımıza, algılarımıza yeterince hakim miyiz; yoksa medyanın düşüncelerini kendi fikirlerimiz gibi sahiplenir hale mi geldik?
Yazılı, görsel, internet vs. medyadan gelen iletilerin etkileri hakkında bu soruları artırmak mümkün.
Medyayı olağan, sıradan, istemsiz, sistemsiz ve yüzeysel bir şekilde takip ettiğimizde medyanın bizi kötü yönde etkilemesinin önüne geçmek mümkün değil. Medyanın faydalı yönlerinden faydalanabilmek/değerlendirebilmek ve zararlı yönlerinden korunabilmek için medyayı bilinçli, sistemli ve eleştirel bir yaklaşımla yani kritik ve analitik düşünme yöntemi ile takip etmeliyiz.
KAD Platformu olarak, bu düşüncelerle eleştirel medya okuryazarlığı – kritik analitik okuma konularında 40 kadar başlık tespit ettik. Bu başlıklarda medya hakkında yeterince farkındalık oluşturabilmek için ihtiyaç duyulacak olan konular ve medyanın eleştirel takibi için bilinmesi gereken kavramlar ele alınacaktır. Belli aralıklarla bu başlıkların her biri hakkında makaleler yayınlanacak olup, bu makalelerde konu/kavramla ilgili medyadan örneklere de yer verilerek konunun yeterince kavranılması için gayret edilecektir.
Kritik analitik düşünme bir hayat tarzıdır ve hayatın içinde bir çok uygulama alanı vardır. Eleştirel medya okuryazarlığı da bunun başlıcalarından biridir. Çünkü medya, günümüzde bilgiye ulaşmanın en fazla kullanılan ve en kolay yollarından birisi durumundadır. İyi bir eleştirel medya okuryazarı olabilmek için medyaokuryazarlığı bilgilerine ek olarak, kritik analitik düşünmenin tüm teorik konuları da ayrıca öğrenilmelidir: https://www.kritikanalitik.global/kadi-ogrenmeye-buradan-basla/
“Gelişmeleri doğru değerlendirme ve anlama yeteneği geliştikçe iyi insanların dünya politikalarında daha aktif ve belirleyici rol almaları ve iyiliği ön plana çıkarma fırsatları doğacaktır.”
10. Öne Çıkarılmış Bilgi (Kanca Atmak)
11. Yüzeysel Bilgi ve Sık Tekrar
12. Sonuç Cümlesini Algılara Bırakmak – Örtülü Mesaj
14. Gündeme Almama
15. Gündem Çarpıtma
16. Büyük Resmi Görmek
17. Retorik ve Medya
18. Açıklık, Derinlik, Genişlik, Kesinlik…
19. Duygusallık
20. Yorum ile kanıtı ayırabilmek
21. Hatalı İkilem
22. Adam Karalama, Dolduruşa Getirme
23. Tartışmalı Neden
24. Diğer Safsatalar
25. Takipçilere Duyarlılık – Kitle Psikolojisi
26. Hükümete Duyarlılık – Hükümet Karşıtlığına Duyarlılık
27. Reklamlara Duyarlılık – Güç odaklarına Duyarlılık
28. Rakiplere Duyarlılık
29. Sansasyona Duyarlılık
30. Şiddeti Paylaşmak
31. Bilinçdışı Zararlı Mesajlar
32. Bilgi Sunmak Yerine Tartıştırmak
33. Toplumsal Değerlerde Bozulma – Rol Modeller
34. Duyarsızlaştırma
35. Çocuklar ve Medya
36. Kitleleri Oyalama
37. Think-Tank Kuruluşları, Hegemonya ve Rızanın İmalatı
38. Fotoğraflarla Manipülasyon
39. Propaganda Çeşitleri
40. Sosyal Medya ile Kitle Hareketi