Haritalarda kullanılan farklı projeksiyon yöntemleri Afrika gibi devasa büyüklükteki kıtaların olduğundan çok daha küçük gözükmesine neden oluyor.
Yaklaşık 30 milyon kilometrekarelik yüzölçüme sahip Afrika kıtası haritalarda, ABD ve Kanada’nın toplam yüzölçümünden daha küçük gözükse de kıtanın yüzölçümü aslında ABD, Çin, Almanya, İspanya Türkiye gibi ülkelerin toplam yüzölçümünden daha büyük.
Harita uzmanları farklılığın haritalandırmada kullanılan projeksiyon yöntemlerinden kaynaklandığını belirtirken, değişik projeksiyon teknikleri geliştirilmesine rağmen neden 16’ncı yüzyıldan bu yana ABD, Avrupa ve Rusya gibi ülkeleri olduğundan daha geniş alana sahip gibi gösteren haritanın kullanılmaya devam edildiği tartışılıyor.
Google Maps de bu haritayı kullanıyor
Kartograf Gerardus Mercator tarafından 1569’da denizcilerin daha rahat seyahat etmesi amacıyla üretilen dünya haritası, bugün hala eğitim kurumlarında, navigasyon cihazlarında ve Google Maps gibi dijital haritalarda kullanılmaya devam ediyor.
“Toplumların özgüvenlerini hedef alıyor”
Piri Reis Harita, Gayrimenkul ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Derneği Başkanı Hasan Nokay, yüzyıllardır Merkatör projeksiyonun kullanılıyor olmasının siyasi nedenleri olduğuna dair uzun bir süredir tartışmanın devam ettiğini kayderek, tüm kıta ve ülkelerin gerçek alanlarının yansıtıldığı haritaların da mevcut olduğunu hatırlattı.
Afrika’nın en küçük ülkelerinden birisi olan Gabon’un aslında Polonya kadar büyük olduğunu ifade eden Nokay, “Bu tip çalışmalar toplumların ve gençlerin özgüvenlerini hedef alıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Alternatifler yaygın değil
Alman tarihçi ve gazeteci Arno Peters 1973 yılında, 1855 yılında James Gall tarafından çizilen haritayla büyük benzerlikler taşıyan yeni bir harita çizdi. Peters, Merkatör projeksiyonuyla çizilen haritaların üçüncü dünya ülkelerinin daha küçük gösterdiğini belirtti ve haritasının Avrasya ve Kuzey Amerika ülkelerini büyük gösteren haritalardan daha adil olduğunu ifade etti.
Gall-Peters projeksiyonu orantısal olarak düz bir zeminde ülkelerin birbirlerine olan büyüklüklerini daha doğru bir şekilde gösteriyor olmasına rağmen bugün sadece bazı ülkelerde ve kurumlarda tercih ediliyor.
Birçok eğitim kurumunda ve ortamda Merkatör projeksiyonu yaygınlığını koruyor.
Son dönemde dünyaca ünlü ‘Good Desing Awards’ ödülü, piramit halinde bir haritaya dönüşebilen bir ‘Otograf Dünya Haritası’na verilmişti. Japonya’daki Keio Üniversitesi mezunu mimar Hejime Narukawa tarafından tasarlanan ve katlanılarak küre ve piramit halinde bir harita bugüne kadar çizilmiş en gerçekçi harita olarak görülüyor.
AA